Instytut badawczy jest to państwowa jednostka organizacyjna, odosobniona pod względem prawnym, organizacyjnym oraz ekonomiczno/finansowym, nabywa osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego. Prowadzi badania naukowe, prace rozwojowe sprecyzowane na ich wdrożenie i zastosowanie w praktyce. Działa według ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych.
Podstawą działalności Instytutów Badawczych jest:
prowadzenie badań naukowych oraz prac rozwojowych,
przystosowywanie wyników badań naukowych do potrzeb praktyki,
kształcenie w szkole doktorskiej oraz inne formy kształcenia,
wprowadzanie w życie wyników badań naukowych oraz prac rozwojowych.
Instytuty badawcze prowadzą także prace naukowo-badawcze oraz świadczą usługi do badań, analiz dla rozwoju nauki i działalności gospodarczej, socjalnej, kulturalnej oraz administracyjnej. Prowadzą działalność normatywną, certyfikacyjną oraz działalność w zakresie informacji naukowej tak technicznej jak i ekonomicznej. Pełnią ważną rolę w rozwoju korzyści ekonomicznych, wspierając jednocześnie w tym zakresie wiele firm oraz przedsiębiorstw. Instytuty badawcze mogą prowadzić badania naukowe i rozwojowe w kierunku nauk medycznych, uczestnicząc w ten sposób w systemie ochrony zdrowia. Instytut badawczy współdziała w zakresie swojej działalności z innymi instytucjami naukowymi w kraju i za granicą. Organami instytutu są dyrektor oraz rada naukowa. Ponadto w instytucie badawczym jest kolegium instytutu.
W instytutach badawczych zatrudnieni są:
pracownicy naukowo-badawczy,
pracownicy administracyjni,
inżynierzy techniczni i równorzędni,
dyplomowani pracownicy dokumentacji naukowej,
dokumentaliści służby informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej,
bibliotekarze dyplomowani oraz służby biblioteczne,
profesorowie zwyczajni, profesorowie nadzwyczajni i docenci.
W Polsce do Instytutów Badawczych zalicza się jednostki naukowe, są to uczelnie, jednostki naukowe PAN, Polska Akademia Umiejętności a nawet spółka zarządzająca daną infrastrukturą i spełnia wymogi narzucone przez instytut badawczy. Instytuty badawcze posiadają osobowość prawną, utworzoną przez Rade Ministrów, mogą prowadzić działalność gospodarczą lub tworzyć spółki kapitałowe. Powinny posiadać zaplecze majątkowe z tytułem prawnym. Ich prace nadzoruje i kontroluje minister nadzorujący, wskazany przez Radę Ministrów.
Tu znajduje się lista Instytutów Badawczych w Polsce. Wyszczególnione są nazwy, adresy, strona interetowa, e-mail, numer telefonu oraz REGON.
Warszawa 02-942 ul. Konstancińska 11 REGON 000018572 numer telefonu 228422011 office@cobro.org.pl http://www.cobro.org.pl/
Łódź 90-570 ul. Marii Skłodowskiej–Curie 19 27 REGON 000043133 numer telefonu 426376510 ibwch@ibwch.lodz.pl http://www.ibwch.lodz.pl/
Warszawa 02-516 ul. Starościńska 5 REGON 001208872 numer telefonu 223786333 info@iba.waw.pl http://www.iba.waw.pl/
Warszawa 02-676 ul. Postępu 9 REGON 000056377 numer telefonu 22 843 19 65 sekretariat@icimb.pl http://www.icimb.pl/
Warszawa 01-793 ul. Rydygiera 8 REGON 000045161 numer telefonu 22 568 20 00 ichp@ichp.pl http://www.ichp.pl/
Kędzierzyn-Koźle 47-225 ul. Energetyków 9 REGON 000041631 numer telefonu 77 487 34 70 info@icso.com.pl http://www.icso.com.pl/
Warszawa 04-703 ul. Mieczysława Pożaryskiego 28 REGON 000037902 numer telefonu 22 11 25 205 iel@iel.waw.pl https://iel.pl/
Warszawa 01-793 ul. Rydygiera 8 REGON 000044032 numer telefonu 22 456-39-00 kontakt@ifarm.eu http://www.ifarm.eu/
Toruń 87-100 ul. Marii Skłodowskiej-Curie 55 REGON 000044569 numer telefonu 56 650-00-44 sekretariat@impib.pl http://www.impib.pl/
Poznań 61-755 ul. Ewarysta Estkowskiego 6 REGON 000018603 numer telefonu 61 850 48 90 office@ilim.poznan.pl http://www.ilim.poznan.pl/
Warszawa 02-256 al. Krakowska 110 114 REGON 000037374 numer telefonu 22 846 00 11 ilot@ilot.edu.pl http://www.ilot.edu.pl/
Warszawa 01-796 ul. Duchnicka 3 REGON 000031532 numer telefonu 22 560 26 00 info@imp.edu.pl http://www.imp.edu.pl/
Warszawa 02-673 ul. Racjonalizacji 6 8 REGON 000057773 numer telefonu 22 843 02 01 imb@imbigs.pl http://www.imbigs.pl/
Gliwice 44-100 ul. Sowińskiego 5 REGON 000027542 numer telefonu 322 380 200 imn@imn.gliwice.pl http://www.imn.gliwice.pl/
Gliwice 44-100 ul. K. Miarki 12-14 REGON 000026867 numer telefonu 32 23 45 205 imz@imz.pl https://www.imz.pl/pl/
Katowice 40-203 al. Roździeńskiego 188 REGON 000038014 numer telefonu 32 258-20-41 info@komel.katowice.pl http://www.komel.katowice.pl
Puławy 24-110 al. Tysiąclecia Państwa Polskiego 13a REGON 000041619 numer telefonu 81 473 14 00 sekretariat@ins.pulawy.pl http://www.ins.pulawy.pl
Poznań 61-139 ul. Jana Pawła II 14 REGON 000032402 numer telefonu 61 657 05 55 inop@inop.poznan.pl http://www.inop.poznan.pl
Kraków 30-418 ul. Zakopiańska 73 REGON 000031331 numer telefonu 12 26 18 324 iod@iod.krakow.pl http://iod.krakow.pl/
Poznań 61-055 ul. Warszawska 181 REGON 000030076 numer telefonu 61 653-40-01 sekretariat@tabor.com.pl http://www.tabor.com.pl/
Warszawa 03-236 ul. Annopol 6 REGON 000042613 numer telefonu 22 811 12 31 ipo@ipo.waw.pl http://www.ipo.waw.pl/
Łódź 91-462 ul. Zgierska 73 REGON 000048797 numer telefonu 42 25 36 108 sekretariat@ips.lodz.pl http://www.ips.lodz.pl/pl
Gliwice 44-100 ul. Błogosławionego Czesława 16-18 REGON 000031503 numer telefonu 32 231 00 11 is@is.gliwice.pl http://is.gliwice.pl/
Zabrze 41-800 ul. Roosevelta 118 REGON 000689823 numer telefonu 32 276-56-08
itam@itam.zabrze.pl http://www.itam.zabrze.pl/
Poznań 60-654 ul. Winiarska 1 REGON 000124050 numer telefonu 61 849 24 00 office@itd.poznan.pl https://www.itd.poznan.pl/
Radom 26-600 ul. K. Pułaskiego 6 10 REGON 001238212 numer telefonu 48 364-42-41 instytut@itee.radom.pl http://www.itee.radom.pl/
Warszawa 02–668 al. Lotników 32 46 REGON 000038971 numer telefonu 22 548−78−15 http://www.ite.waw.pl
Warszawa 01-919 ul. Wólczyńska 133 REGON 000039025 numer telefonu 22 835 30 41 itme@itme.edu.pl http://www.itme.edu.pl/
Warszawa 03-450 ul. Ratuszowa 11 REGON 000039309 numer telefonu 22 619 22 41 itr@itr.org.pl http://www.itr.org.pl/
Łódź 92-103 ul. Brzezińska 5 15 REGON 000050239 numer telefonu 42 61 63 101 info@iw.lodz.pl http://www.iw.lodz.pl/
Kraków 30-011 ul. Wrocławska 37A REGON 000032603 numer telefonu 12 63-17-100 ios@ios.krakow.pl http://www.ios.krakow.pl/
Warszawa 02-486 al. Jerozolimskie 202 REGON 000035257 numer telefonu 22 874 0164 PIAP@PIAP.PL http://www.piap.pl/
Poznań 60-963 ul. Starołęcka 31 REGON 000033614 numer telefonu 61 87 12 200 office@pimr.poznan.pl http://www.pimr.poznan.pl/
Warszawa 03-301 ul. Jagiellońska 55 REGON 000036044 numer telefonu 22 7777-015 instytut@pimot.eu http://www.pimot.eu/